Bài viết dưới đây chỉ trích dẫn, diễn dịch một phần nội dung (không bao gồm toàn bộ thông tin của Thông tư hướng dẫn), nhằm mục đích tóm tắt một số thông tin chính giúp hiểu cơ bản về cách phân loại thực phẩm chức năng trên thị trường Việt Nam.
Thông tư 43/2014 – BYT các hoạt động liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công bố sản phẩm, ghi nhãn và hướng dẫn sử dụng thực phẩm chức năng bao gồm thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng y học, kể cả thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt. Theo thông tư này, có 4 nhóm thực phẩm chức năng chính, bao gồm:
1.Thực phẩm bổ sung (Supplemented Food) là thực phẩm thông thường được bổ sung vi chất và các yếu tố có lợi cho sức khỏe như vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym, probiotic, prebiotic và chất có hoạt tính sinh học khác.
Ví dụ: Nước cam là thực phẩm thông thường được sử dụng hàng ngày cho mọi đối tượng, không có tác dụng chữa trị bệnh, bồi bổ sức khỏe hay gây bất kỳ ảnh hưởng đặc biệt nào đến cơ thể. Trong khi đó, nước cam bổ sung vitamin C trên thị trường được phân loại là thực phẩm bổ sung vì có bổ sung các yếu tố có lợi cho sức khỏe như vitamin và khoáng chất.
2. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe (Health Supplement, Food Supplement, Dietary Supplement) là sản phẩm được chế biến dưới dạng viên nang, viên hoàn, viên nén, cao, cốm, bột, lỏng và các dạng chế biến khác có chứa một hoặc hỗn hợp của các chất sau đây:
a) Vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym, probiotic và chất có hoạt tính sinh học khác;
b) Hoạt chất sinh học có nguồn gốc tự nhiên từ động vật, chất khoáng và nguồn gốc thực vật ở các dạng như chiết xuất, phân lập, cô đặc và chuyển hóa.
Ví dụ: Viên uống collagen, viên uống tăng cường sinh lý nam, nữ là thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
3. Thực phẩm dinh dưỡng y học còn gọi là thực phẩm dinh dưỡng dùng cho mục đích y tế đặc biệt (Food for Special Medical Purposes, Medical Food) là loại thực phẩm có thể ăn bằng đường miệng hoặc bằng ống thông (hay còn gọi là đặt ống sonde – một phương pháp đặt một ống chuyên dụng vào dạ dày để dẫn thức ăn trực tiếp vào dạ dày người bệnh). Thực phẩm dinh dưỡng y học được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn của người bệnh và chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của nhân viên y tế.
4. Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt (Food for Special Dietary Uses) dùng cho người ăn kiêng, người già và các đối tượng đặc biệt khác. Theo quy định của Ủy ban tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (CODEX), thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt là những thực phẩm được chế biến hoặc được phối trộn theo công thức đặc biệt nhằm đáp ứng các yêu cầu về chế độ ăn đặc thù theo thể trạng hoặc theo tình trạng bệnh lý và các rối loạn cụ thể của người sử dụng. Ví dụ: Thực phẩm dùng cho người ăn kiêng sẽ được phối trộn theo công thức riêng biệt nhằm đáp ứng nhu cầu giảm calo trong chế độ ăn của người ăn kiêng. Thành phần của nhóm thực phẩm này phải khác biệt rõ rệt với thành phần của những thực phẩm thông thường cùng bản chất, nếu có.
Theo Điều 4, Thông tư 43/2014 – BYT, Thực phẩm dinh dưỡng y học và Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt cần cung cấp báo cáo thử nghiệm hiệu quả về công dụng (hay thường được hiểu là nghiên cứu lâm sàng tại các tổ chức có chức năng nghiên cứu khoa học về y học) để được công bố sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh.
Ngoài ra, thử nghiệm hiệu quả về công dụng đối với sức khỏe con người phải được thực hiện đối với các nhóm:
a) Sản phẩm công bố khuyến cáo có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh;
b) Sản phẩm công bố công dụng mới chưa được công nhận tại các quốc gia khác trên thế giới;
c) Sản phẩm có chứa hoạt chất mới chưa được cho phép sử dụng;
d) Sản phẩm bảo vệ sức khỏe có công thức khác với sản phẩm đã có bằng chứng khoa học chứng minh, lần đầu tiên đưa ra lưu thông trên thị trường;
e) Sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật, động vật lần đầu tiên đưa ra thị trường có thành phần cấu tạo khác với thành phần cấu tạo của các sản phẩm y học cổ truyền cổ phương, cổ phương gia giảm đã được đăng tải trên các tạp chí khoa học.
Nguồn: Thông tư 43/2014/TT-BYT quy định về thực phẩm chức năng
You must be logged in to post a comment.